การเดินทางสู่สถานที่สักแห่งในประเทศญี่ปุ่นไม่เคยทำให้ฉันเหนื่อยล้า บอกตามตรงว่าฉันค่อนข้างลำเอียงเลยทีเดียวหากมีเพื่อนสักคนชวนฉันไปเที่ยวญี่ปุ่น ระยะเวลาในการรอคำตอบของเธอจากฉันจะสั้นลงแบบที่เธอเองก็ไม่ได้ตั้งตัว เพราะฉันชอบที่จะมองหาบรรยากาศที่แตกต่างออกไปทุกครั้งที่ได้ไปเยือนเมืองต่างๆ ของที่นี่ ครั้งนี้ฉันมีโอกาสได้เดินทางมายังเมืองคารุอิซาวะ เมืองที่น่าสนใจเมืองหนึ่งในจังหวัดนากาโนะ

ในอดีตว่ากันว่า ราวปี 1886 มีนักบวชชาวแคนาดาคนหนึ่งซึ่งก็คือ Alexander Croft Shaw เขามักจะมาหลบอากาศที่เริ่มร้อนขึ้นในประเทศญี่ปุ่นที่เมืองๆ นี้อยู่บ่อยๆ จากนั้นคารุอิซาวะก็ได้รับการพัฒนาให้เป็นเมืองท่องเที่ยวของญี่ปุ่นเรื่อยมา และสถานที่ที่ฉันกำลังจะพาคุณมาเยี่ยมชมนั้น เกิดขึ้นจากแนวคิดที่ต้องการนำจิตวิญญาณของงานศิลปะญี่ปุ่นกลับคืนสู่เมืองคารุอิซาวะอีกครั้ง ที่นี่คือ Shishi-Iwa House สถานที่ที่สร้างขึ้นเพื่อต้อนรับแขกผู้มาเยือนเมืองคารุอิซาวะในแบบที่พิเศษที่สุด เพราะไม่ใช่โรงแรมที่ประกอบด้วยห้องหลายห้อง แต่เป็น ‘บ้าน’ ทั้ง 3 รูปแบบ ที่ถูกสร้างขึ้นโดยแนวคิดการออกแบบ รวมถึงการตกแต่งภายในอย่างพิถีพิถันที่สุดโดยนักออกแบบที่มีชื่อเสียงแห่งยุค 2 คน คือ ชิเกะรุ Ban Shigeru Ban และ Ryue Nishizawa ผู้ที่ต่างก็ได้รับรางวัลใหญ่อย่าง Pritzker Prize มาแล้ว
Shishi-Iwa House ล้อมรอบด้วยผืนป่าและยอดเขา เป็นที่ตั้งของผลงานสถาปัตยกรรมชิ้นเอกในรูปแบบบ้านทั้ง 3 หลังที่มีชื่อประกอบอย่างเรียบง่ายคือ SSH No.01 และ SSH No.02 ซึ่งเป็นผลงานของ Shigeru Ban ส่วนหลังที่ 3 SSH No.03 เป็นผลงานของ Ryue Nishizawa แม้กลางวันจะสวยงามและร่มรื่นสมเป็นบ้านที่อบอุ่นในเขตชนบท แต่ในยามค่ำคืนที่นี่ก็ให้ความรู้สึกที่สง่างามท่ามกลางความมืดมิดและเยือกเย็น เป็นสวรรค์ของคนที่มองหาที่พักท่ามกลางธรรมชาติที่บริสุทธิ์หรือคนที่ฝันอยากจะมีบ้านหลังงามในชนบทญี่ปุ่นสักหลัง ภูมิทัศน์ของที่นี่ได้รับการดูแลโดยคนท้องถิ่น ไม่ใช่ภูมิสถาปนิกแต่อย่างใด ถึงอย่างนั้นวิวสวนก็ทำให้เรารู้สึกผ่อนคลาย ดูเป็นธรรมชาติไร้การปรุงแต่งที่ชัดเจนเกินไป



เมื่อสถาปัตยกรรมคือตัวเอกหลักของ Shi-Shi Iwa แนวคิดของบ้านแต่ละหลังจึงสำคัญมาก บ้านหลังแรก SSH No.01 ได้นำแนวคิดที่เรียบง่ายมาใช้อย่างลึกซึ้ง ซึ่งก็คือสถาปัตยกรรมที่มีพลังในการจุดประกายความคิดสร้างสรรค์ทางปัญญาและสามารถยกระดับคุณภาพชีวิต ส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีได้ สรุปแล้วก็คือการสร้าง ‘บ้านที่อยู่แล้วทำให้เรามีความสุข’ นั่นเอง Shigeru Ban หรือ Ban สถาปนิกชาวญี่ปุ่นผู้ได้รับการยกย่องและผู้ได้รับรางวัล Pritzker Prize ได้สร้างบ้านหลังแรกของโครงการด้วยโครงสร้างไม้ที่เป็นลูกคลื่นที่คดเคี้ยวตามธรรมชาติผ่านป่าในคารุอิซาวะ อาคาร 2 ชั้นนี้ชวนให้นึกถึงปริศนาจิ๊กซอว์ซึ่งประกอบเข้าด้วยกันจากระบบโมดูลสำเร็จรูป ซึ่งประกอบด้วยเฟรมไม้ A-frame 37 ชิ้น และแผง PHP ที่เป็นนวัตกรรมใหม่ รูปแบบโค้งช่วยให้พื้นที่ภายในกว้างขวาง ห้องต่างๆ ถูกวางเป็นจังหวะอย่างไหลลื่นและเชื่อมต่อกับระเบียงกว้างใหญ่ที่มองเห็นต้นไม้โดยรอบ เป็นสถานที่ที่ออกแบบมาเพื่อกระตุ้น สร้างแรงบันดาลใจ และค่อยๆ ผลักดันผู้คนในยุคดิจิทัลได้ใช้ชีวิตให้ช้าลงบ้าง

การตกแต่งภายในบ้าน เน้นธรรมชาติเป็นจุดสำคัญ เมื่อก้าวเข้าสู่ภายใน เราจะพบห้องที่อาบไปด้วยแสงสว่าง ความบริสุทธิ์ของโครงสร้างที่เรียงรายสะอาดถูกบรรเทาลงด้วยไม้ซีดาร์อันอบอุ่นและทัศนียภาพของป่าไม้ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลายามมองผ่านหน้าต่าง การใช้กระดาษอันเป็นเอกลักษณ์ที่ทำให้ Ban มีชื่อเสียงโด่งดังปรากฏบนเก้าอี้หลอดกระดาษรับประทานอาหาร หัวเตียงที่ทำจากกระดาษแข็งแบบสั่งทำพิเศษ รถเข็นสิ่งอำนวยความสะดวกในห้องน้ำ และโคมไฟ Paper Taliesin เฟอร์นิเจอร์ที่เป็นหนึ่งในมาสเตอร์พีซของ Ban



มาถึง SSH No.02 บ้านนี้มีโครงสร้างเป็นเส้นตรง สร้างจากไม้ซีดาร์ญี่ปุ่นอันอบอุ่น เราสามารถสัมผัสถึงสายลมและสูดกลิ่นหอมของป่าไม้ขณะเดินไปตามทางเดินกลางแจ้งที่ล้อมรอบอาคาร ทางเดินลอยฟ้าไม่เพียงแต่สร้างเพียงการเปลี่ยนผ่านจากภายนอกสู่โลกภายในเท่านั้น แต่ยังสร้างความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งระหว่างธรรมชาติและสถาปัตยกรรมให้อีกด้วย ภายใต้การเชื่อมโครงไม้ต่อกันไปจนถึงเฟอร์นิเจอร์ท่อกระดาษแบบ SSH No.01 ห้องน้ำมีอ่างอาบน้ำและพื้นที่กลางแจ้งส่วนตัว ไม้ออร์แกนิก และสิ่งทอสั่งทำพิเศษ เส้นแบ่งระหว่างภายในและภายนอกถูกลดทอนลงอย่างเป็นธรรมชาติด้วย Forest Terrace พื้นที่กลางแจ้งที่กว้างขวางที่เป็นส่วนขยายที่สะดวกสบายของการตกแต่งภายใน ด้วยความต่อเนื่องของไม้ต่อประสานที่สลับซับซ้อนและผนังกระจกที่ยืดหดได้ทั้งหมดนี้ ทำให้สามารถนั่งใกล้ต้นไม้และสัมผัสประสบการณ์แห่งฤดูกาลที่ผ่านไปข้างเปลวไฟอันอบอุ่นของเตาผิงกลางแจ้ง

ในการตกแต่งภายใน SSH No.02 Ban ได้วางโครงสร้างชั้นบนเป็นฉากไม้ที่หรูหรา เปิดโล่ง โปร่งสบาย และให้การต้อนรับอย่างมั่นคง เพื่อให้เป็นสถานที่ที่ผู้คนสามารถมารวมตัวกันได้ การจัดแสงที่แทรกอยู่ในโครงถักอย่างประณีต ช่วยเน้นย้ำถึงงานฝีมือภายในที่มีศิลปะอย่างมีศิลปะของหลังคา ด้านล่างนี้เป็นการกระจัดกระจายของนวัตกรรมหลอดกระดาษของ Ban ตั้งแต่เก้าอี้ที่มีที่นั่งแบบสานจากเชือกกระดาษ ไปจนถึงเส้นเรขาคณิตและเส้นโค้งของโต๊ะ SSH ที่สั่งทำพิเศษ ห้องพักแต่ละห้องยังมีการออกแบบสิ่งทอที่แตกต่างกันโดยศิลปิน Asami Sato ในลวดลาย abstract สมัยใหม่บนหัวเตียงที่ติดกับหมุดติดผนังไม้ ซึ่งเป็นอีกตัวอย่างของความใส่ใจในรายละเอียดของ Ban



บ้านหลังที่ 3 SSH No.03 ที่เป็นผลงานของ Ryue Nishizawa ให้อารมณ์ที่แตกต่างออกไปจากบ้านสองหลังแรก โดยจะเน้นที่ความโปร่งใส สว่างด้วยแสงธรรมชาติ เป็นที่ที่อยู่แล้วจะได้พบกับความสงบ ผ่อนคลายจิตวิญญาณ มอบการหลีกหนีจากโลกสมัยใหม่ที่แสนวุ่นวาย “SSH No.03 เป็นเรื่องเกี่ยวกับสถาปัตยกรรมญี่ปุ่นร่วมสมัยและแบบดั้งเดิม ความกลมกลืนของธรรมชาติและสถาปัตยกรรม และความรู้สึกโปร่งใสในแง่ของการไหลเวียนเชิงพื้นที่และเวลา” Ryue Nishizawa ได้อธิบายถึงผลงานของเขาเอาไว้ในเว็บไซต์ของ Shishi-Iwa House จุดเริ่มต้นในการสร้างสรรค์คือการตีความโรงแรมเรียวกังแบบดั้งเดิมให้ทันสมัย นำนวัตกรรมใหม่ๆ มาผสมผสานกับสถาปัตยกรรมดั้งเดิม รวมถึงระบบการวัดเสื่อทาทามิที่สืบทอดมาหลายชั่วอายุคน

แทนที่จะเลือกโครงสร้างแบบ One-box Nishizawa ได้เนรมิตพาวิลเลียนที่มีทางเดินลอยน้ำและสนามหญ้าขึ้นมา ซึ่งรวมกันเป็นโครงสร้างโปร่งใสที่เป็นหนึ่งเดียว เป็นการละลายขอบเขตระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ ด้านหน้าอาคารที่หุ้มด้วยไม้ซีดาร์เผาสีดำตัดกันอย่างชัดเจนกับความบริสุทธิ์ของการตกแต่งภายในที่มีแสงสว่างท่วมท้น ถูกห่อหุ้มอย่างนุ่มนวลจากพื้นถึงเพดานด้วยไม้ที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของญี่ปุ่น ‘ฮิโนกิไซเปรส’ ส่วนประกอบสำคัญอย่างหนึ่งที่ SSH No.03 เต็มไปด้วยความบริสุทธิ์ของวัสดุ ซึ่งไม้ฮิโนกิไซเปรสที่ใช้กับที่นี่ เป็นไม้คุณภาพสูงที่ไม่เคยมีมาก่อน เพราะโดยปกติไม้เกรดนี้มักใช้ในพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของญี่ปุ่น ตั้งแต่วัดโบราณไปจนถึงที่ประทับของจักรพรรดิ นับเป็นไฮไลท์ของบ้านหลังนี้ที่สามารถสะท้อนถึงความงามอันล้ำลึก ความสำคัญทางวัฒนธรรมที่สืบทอดมายาวนานกว่า 1,000 ปี หน้าต่างของบ้านตัดขอบคลีนเรียบหรู เป็นดั่งเฟรมภาพอันงดงามของฤดูกาลที่เปลี่ยนแปลง ในขณะที่ชานชาลาที่ยกพื้นสูงในศาลาแต่ละหลังจะลอยอยู่เหมือนบ้านที่มีสวนแบบญี่ปุ่น นอกจากนี้ยังมีแนวคิด ‘Ma’ หรือที่เรียกว่าแนวคิดของพื้นที่เชิงลบของญี่ปุ่นรวมอยู่ด้วยอย่างลึกซึ้ง

การตกแต่งภายในเป็นแบบเรียบง่ายแต่มากไปด้วยแนวคิด เขานำเสนอการสำรวจขอบเขตที่พร่ามัวระหว่างแสงสว่างกับความมืด ทั้งภายในและภายนอก และแน่นอน…มนุษย์และธรรมชาติ พาวิลเลียนที่เหมือนกล่องสีดำกลางป่าใหญ่มีการตกแต่งภายในที่มีแสงสีตัดกัน ในห้องนอนบางห้องก็มีเตียงสไตล์ตะวันตก บางห้องมีฟูกปูบนพื้นเสื่อทาทามิทุกคืน เมื่อก้าวเข้าไปข้างใน กลิ่นหอมของไม้ฮิโนกิก็อบอวลไปในอากาศ เราเห็นไม้สีเดียวที่แผ่ขยายไปทั่วพื้นที่ภายในอย่างไร้รอยต่อ ตั้งแต่ตู้ ส่วนติดตั้งเตียง ไปจนถึงผนังและพื้น ในห้องอาบน้ำมีอ่างอาบน้ำไม้ที่มอบบรรยากาศแบบญี่ปุ่นในอดีตได้อย่างดีเยี่ยม Nishizawa ยังได้คัดสรรคอลเลกชั่นเฟอร์นิเจอร์ดีไซน์โดดเด่นระดับโลกด้วยตัวเองมาประดับไว้ในพื้นที่ของบ้าน






บ้านทั้ง 3 ดีไซน์ภายในโครงการ Shi-Shi Iwa House ได้เติมเต็มเสน่ห์ให้กับเมืองคารุอิซาวะด้วยรากฐานทางวัฒนธรรม องค์ความรู้ที่ได้รับการศึกษามาอย่างดี และความคิดสร้างสรรค์ของเหล่าสถาปนิกที่นำพาอดีตและปัจจุบันมาพบกันได้อย่างลงตัว
#BAZAARInterior #BAZAARLifestyle #ShiShiIwaHouse #Japan #RyueNishizawa #ShigeruBan